جنگ جهانی دوم
از سمت چپ-بالا (در جهت عقربه‌های ساعت): نیروهای اتحادیه کشورهای همسود در کویر؛ زنده‌به‌گور شدن چند چینی توسط سربازان ژاپنی؛ حمله‌های زمستانی نیروهای زرهی شوروی؛ هواپیماهای ژاپنی آماده برخاستن از باند ناو هواپیمابر؛ نبرد سربازان ارتش سرخ شوروی در برلین؛ مورد حمله واقع‌شدن زیردریایی آلمانها.
زمان ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ تا ۲ سپتامبر ۱۹۴۵ میلادی (۹ شهریور ۱۳۱۸ تا ۱۱ شهریور ۱۳۲۴ خورشیدی) مکان اروپا، منطقه اقیانوس آرام، جنوب شرق آسیا، خاورمیانه، منطقه مدیترانه و شمال آفریقا نتیجه پیروزی متفقین، تأسیس سازمان ملل متحد، تبدیل شوروی و آمریکا به دو ابرقدرت، آغاز جنگ سرد و بسیاری دیگر. علت جنگ تحمیل برخی موارد در جریان عهدنامه ورسای به آلمان، گسترش نازیسم در اروپا بدست هیتلر
جنگندگان
متفقین شوروی ایالات متحده آمریکا بریتانیا چین فرانسه و دیگر متفقین	متحدین آلمان ژاپن ایتالیا و نیروهای محور
فرماندهان
ژوزف استالین فرانکلین روزولت وینستون چرچیل چیانگ کای‌شک شارل دوگل	آدولف هیتلر هیروهیتو بنیتو موسیلینی
تلفات
کشته‌شدگان نظامی بیش از ۱۴٬۰۰۰٬۰۰۰ شهروندان عادی ۳۶٬۰۰۰٬۰۰۰ مجموع ۵۰٬۰۰۰٬۰۰۰	کشته‌شدگان نظامی بیش از ۸٬۰۰۰٬۰۰۰ شهروندان عادی ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ مجموع ۱۲٬۰۰۰٬۰۰۰

جنگ جهانی دوم (به انگلیسی: World War II) به سلسله حملات و اقدامات نظامی کشورهای مختلف در بین سالهای (1939-1945) در جهان گفته می شود. این جنگ ابتدا در اروپا و شرق آسیا آغاز شد و سپس به شمال آفریقا، آسیا و حتی آمریکا هم کشیده شد. از این جنگ می توان به عنوان بزرگ‌ترین و پرتلفات‌ترین جنگ در تاریخ جهان یاد کرد. تاریخ متداول آغاز جنگ جهانی دوم در غرب، در تاریخ ۱ سپتامبر، ۱۹۳۹ است. در این تاریخ آلمان با حمله به لهستان آتش جنگ را بر افروخت. همچنین منابع دیگر حمله ژاپن به چین را در ۷ ژوئیه، ۱۹۳۷، آغاز جنگ می‌دانند، و حمله ژاپن به منچوری که در ۱۹۳۱ رخ داده بود، به نوعی یکی از مقدمات جنگ جهانی دوم بود.

دلایل آغاز جنگ [ویرایش]

دلایل بسیاری باعث آغاز جنگ جهانی دوم بوده اند. برخی از مهمترین آنها، بحران اقتصادی و تورم و درخواست غرامت جنگی از جمهوری وایمار (آلمان پس از جنگ جهانی اول)، رکود اقتصادی و نیاز ژاپن به مواد اولیه بود که باعث ظهور و رواج اندیشه فاشیسم و ملی گرایی، ظهور اندیشه دیکتاتوری و محدود کردن فکر و اندیشه شد.

با به پایان رسیدن جنگ جهانی اول نظام سرمایه داری اروپا آماده جنگ دیگری شد. سرمایه داری در اروپا از بازارهای پس از جنگ سود زیادی را به دست آورده بود. و همچنین تنها با گذشت چند ماه بعد از جنگ جهانی اول شوراهای انقلابی و کارگری به ویژه در آلمان پدید آمدند که باعث نگرانی طبقه حاکم از قدرت روز افزون آنها شده بود.به همین خاطر طبقهٔ حاکم آلمان به تسلیح میلشیای ارتجاعی همت گمارد تا «خطر» انقلاب را برطرف کرده و بتواند انقلاب روسیه را از حمایت کارگران اروپا محروم نماید. شوراهای انقلابی به شدت سرکوب شدند و بحران اقتصادی بر جای ماند تا این که در سال ۱۹۲۹ میزان بیکاری به درجه‌ای بی‌سابقه رسید. به همین دلیل قدرت های بزرگ آن زمان به استعمارگری دست زدند. دو اتفاق مهم آتش اولیه جنگ جهانی دوم را برافروخت، حمله ژاپن به چین (ژوئیه ۱۹۳۷)و اشغال لهستان توسط آلمان (سپتامبر ۱۹۳۹). کشورهای درگیر جنگ جهانی دوم دو گروه بودند که به نام متفقین و متحدین شناخته می‌شوند.

پیش زمینه جنگ در آلمان [ویرایش]

پس از جنگ جهانی اول، متفقین برای جلوگیری از وقوع جنگ بزرگ دیگری معاهده ورسای را پیشنهاد دادند. سخت‌ترین قسمت این معاهده در مورد آلمان بود. متفقین این کشور را به خاطر شروع جنگ مقصر شناختند و در این معاهده در قبال صلح، از آن غرامت جنگی و سرزمین مطالبه کردند. جمهوری وایمار، دولتی که پس از فرار قیصر ویلهلم، امپراطور آلمان در این کشور تشکیل شده بود به ناچار برای انعقاد صلح با متفقین این پیمان را امضا کردند. طبق این پیمان، مردم آلمان به خاطر شروع جنگ مقصر شناخته شدند و باید غرامتی حدود صد میلیارد دلار (در آن زمان) می پرداختند. همچنین معاهده اندازهٔ ارتش آلمان را به صد هزار نفر کاهش داد، تمام زیر دریایی‌ها و ناوهای قدرتمند جنگی (بجز شش فروند) آلمان به متفقین تحویل داده شد و آلمان دیگر حق ساخت هواپیما و تانک و دیگر جنگ افزار تهاجمی را نداشت. به جز آن مستعمرات آلمان در آفریقا، چین و حوزهٔ اقیانوس آرام، گرفته شد. ایالات آلزاس و لورن آلمان که زمانی به فرانسه تعلق داشتند به این کشور باز پس داده شدند و اراضی وسیعی از آلمان به لهستان واگزار شد. و از همه مهم تر راین لند، اراضی حاصلخیز غرب رود راین برای 50 سال به متفقین سپرده شد.

بسیاری از این نواحی، نواحی حاصلخیز، کانه خیز و صنعتی آلمان بود. یک تاریخدان میگوید:

معاهده ورسای حدود سیزده درصد قلمرو پیش از جنگ آلمان، ده درصد جمعیتش، هفتاد و پنج درصد کانه‌های آهن آن و بیست و پنج درصد باکیفیت‌ترین معادن ذغال سنگ آن را گرفت. ^[۱][۲] در آلمان چهار میلیون نفر بیکار بودند و از آن جایی که این کشور مستعمره نداشت، نمی‌توانست محصولاتش را به فروش برساند. هیتلر سال ۱۹۲۵ در کتابی به نام نبرد من (Mein Kampf) اعلام کرد که باید در فکر «فضایی برای حفظ موجودیت نژادژرمن» بود و باید برای این مهم «به شرق نگریست». او سپس برای به دست آوردن بازارهای جدید برای محصولات آلمانی مسئلهٔ نابودی «یهودیت – بلشویسم» را مطرح نمود. این کار باعث شد که شرکت‌ها و کارخانه جات بزرگ آلمانی از قبیل زیمنس، بایر، کروپ یا بُش که از نظرات هیتلر پشتیبانی کردند، صندوق‌های نازیسم را پر از پول و امکانات کردند. و همچنین کارفرمای فولادسازی تیسن ۱۰۰ هزار مارک طلا به نازی‌ها داد و هیتلر سال ۱۹۳۳ به قدرت رسید. ورث در کتابی که سال ۱۹۶۴ به نام (روسیه در جنگ، از استالینگراد تا برلین)، منتشر نمود، چنین نوشت: «مبارزه با بلشویسم جهانی هدف اصلی سیاست آلمان بود.» هیتلر سال ۱۹۳۹ به تاریخدانی به نام کارل بورکهاردت گفت: «هر چه من در نظر دارم برضد شوروی است. اگر غرب آن قدر احمق است تا این موضوع را بفهمد، من مجبورم با روس‌ها سازش کنم تا غرب را به صورت نظامی شکست دهم و سپس تجدید قوا کرده و اتحاد شوروی را نابود نمایم.» عملاً غرب در سال ۱۹۴۰ از پای درآمد و هیتلر یک سال بعد علیه شوروی وارد عمل شد.

رهبران جنگ [ویرایش]

متحدین [ویرایش]

آدولف هیتلر [ویرایش]

بنیتو موسیلینی [ویرایش]

هیروهیتو [ویرایش]

متفقین [ویرایش]

وینستون چرچیل [ویرایش]

ژوزف استالین [ویرایش]

فرانکلین روزولت [ویرایش]

شارل دوگل [ویرایش]

چیانگ کای‌شک [ویرایش]

جنگ در اروپا [ویرایش]

جنگ جهانی دوم دراروپا: آبی: مناطق محور - سرخ: مناطق متفقین - سبز: شوروی قبل از ورود به جنگ

آلمان نازی در ساعت "4:45 بامداد ۱ سپتامبر، ۱۹۳۹ به لهستان حمله کرد، که طبق توافق قبلی بخشی از آنجا را